بازدیدها: 230

معادن سنگ

معادن سنگ

Quarry یا معدن سنگ به جایی گفته می شود که سنگ قواره، سنگ، سنگدانه، سنگ لاشه، ماسه، شن یا سنگ لوح از زمین استخراج می ‌شود. تفاوت بین معدن سنگ و معادن روباز در این است که معادن روباز مواد و مصالح ساختمانی و سنگ قواره تولید می‌ کنند ولی در کل معدن سنگ و معادن روباز همانند هم هستند که انواع کانی ها از آن ها استخراج می شود. معدن سنگ به معادن سنگ زیرزمینی هم گفته می شود.

آمار معادن سنگ ایران

معادن سنگ های تزئینی در ایران وجود دارد که از این تعداد ۹۲۶ معدن فعال ( ۳/۷۳ درصد ) ، ۶۴ معدن در حال تجهیز ( ۵ درصد ) و ۲۷۵ معدن غیر فعال ( ۷/۲۱ درصد )  هستند .بر این اساس ایران جزو پنج کشور اول تولید کننده سنگ‌های تزئینی قرار دارد  استراژی صنعت سنگ کشور در زمینه تولید ،‌مصرف و صادرات تدوین شده است

 ۲۵۰۰ سال پیش سنگ تراشانی که با ابزار ابتدایی ،‌ستون‌های تحت جمشید را می ساختند حتی تصور هم نمی‌کردند روزی صنعت و کار آنها نام ایران را جهانی کند.
امروز پس از قرن ها صنعت سنگ ایران در حالی جایگاه سوم تولید جهانی را از آن خود کرده است که بیش از پنج هزار واحد صنعتی در زمینه سنگ تزئینی مشغول به فعالیت بوده و سنگ ایرانی زینت بخش نمای برج‌ها در ایتالیا و آمریکا شده است.

به گفته کارشناسان یکی از مزیت‌های خدادادی صنعت سنگ در ایران تنوع معادن آن است .در حالی که در دیگر کشور‌های تولید کننده سنگ مثل برزیل و هند تنها معدن سنگ گرانیت و در ایتالیا معدن سنگ مرمریت وجود دارد در ایران انواع معادن سنگ‌های تزئینی با ذخایر سرشار وجود دارد این سنگ ها شامل مرمریت ،‌ گرانیت ،چینی و کریستال و تراورتن و مرمر بوده که از تنوع رنگی بالایی برخوردار است .

معدن یکی از مهمترین سرمایه ها برای یک کشور محسوب می شود و در ایران علاوه بر وفور این نعمت الهی شاهد تنوع بسیار بالای معادن از جمله تنوع در معادن سنگ ساختمانی می باشیم ولی متاسفانه  به دلیل عدم توجه به بخش معدن، این منبع عظیم ثروت ملی تنها یک درصد از میزان تولید ناخالص داخلی را به خود اختصاص داده و اولین قدم برای ارتقاء جایگاه بخش معدن، سرمایه گذاری در این بخش می باشد که این امر با ورود سرمایه گذاران خارجی محقق می گردد و وجود شرایط امن سیاسی ، اقتصادی و قانونی لازمه محقق شدن این خواسته می باشد که در مقاله رکود در استخراج سنگ از معادن به صورت جامع به مشکلات و راهکارهای برون رفت از آن اشاره شده است.

معادن سنگ های ساختمانی

معادن سنگ های ساختمانی یک چهارم از معادن شناسایی شده کشور را تشکیل می دهند و این مسئله زمانی بیشتر حائز اهمیت می شود که پی به تنوع فوق العاده موجود در نوع سنگ های استخراجی از این معادن می بریم. در دیگر کشور‌های رقیب  مانند برزیل و هند تنها یک نوع سنگ معدن ( گرانیت ) و در ایتالیا تنها معدن سنگ مرمریت یافت می شود. به علت تنوع فراوان در نوع و رنگ سنگ های استخراج شده، ایران به بهشت معادن سنگ ساختمانی شهرت دارد.

تنوع در معادن سنگ ساختمانی از آن سو دارای اهمیت است که توجه و سلیقه افراد و جامعه در زمانهای مختلف تغییر می کند و هر از گاهی علایق به سمت سنگ خاصی گرایش پیدا می کند. بدیهی است با در اختیار داشتن معادن مختلف، پاسخگویی به بازار تسریع خواهد شد و ناچار به تحمیل نوع خاصی از سنگ به مشتری به علت عدم وجود تنوع در محصول نیستیم.

تصویر زیر به خوبی نحوه توزیع معادن مختلف را در سطح کشور نمایش می دهد.

نقشه جغرافیایی معادن سنگ ساختمانی ایران

ذخایر سنگ‌های ساختمانی جهان به حدود ۱۵میلیارد تن می‌رسد که شامل گرانیت ها، مرمریت ها، تراورتن ها و مرمرهاست که در این میان، تنوع رنگ و کیفیت سنگ‌های تولید ایران در جایگاه نخست جهان قرار دارد و از لحاظ حجم ذخایر سنگ های ساختمانی نیز، ایران رتبه چهارم را در جهان اکتساب کرده است و در شرایطی که میزان حجم گردش مالی سالیانه تجارت جهانی سنگ بالغ بر ۸۰ میلیارد دلار است با وجود نعمت های وافر الهی موجود در کشورمان کسب سهم تنها ۲۰۰ میلیون دلار بسیار ناچیز است و می بایست به بررسی عوامل عقب افتادگی در این زمینه بپردازیم که در مقاله ایران بازنده تجارت سنگ به تشریح کامل موقعیت ایران در بازار جهانی سنگ و مقایسه میزان رشد ایران در این صنعت با دیگر رقبا پرداخته شده است.

با بررسی های انجام شده معادن سنگ ساختمانی پس از زغال‌سنگ بیشترین تعداد شاغلان را به خود اختصاص داده است و در صورت فعال شدن معادن سنگ ساختمانی علاوه بر ارز آوری کمک شایانی به اشتغال زایی در جامعه می شود.از لحاظ تنوع معادن شناخته شده، سنگهای مرمریت به خصوص مرمریت اسلب مهکام  ۵۴، گرانیت۲۰، چینی ۱۵، تراورتن۱۰ و مرمر ۱درصد از کل معادن سنگ های ساختمانی کل کشور را به خود اختصاص داده اند. در ادامه به نحوه توزیع معادن سنگ ساختمانی در سطح کشور می پردازیم.

سهم معادن سنگ کشور

اصفهان رتبه نخست صنعت سنگ کشور

۵۰درصد از معادن استان اصفهان به معادن سنگ ساختمانی اختصاص دارد و با داشتن تعداد ۱۴۸ معدن سنگ ساختمانی متمرکز ترین استان از لحاظ تعداد معادن سنگ ساختمانی می باشد، این استان با تولید سالانه ۴ میلیون و ۲۰۰ هزار تن سنگ ساختمانی، در رتبه نخست کشوری از لحاظ حجم تولید سنگ قرار دارد. وجود ۲هزار واحد سنگبری در استان اصفهان سبب شده این استان به‌عنوان مرکز سنگ و فرآوری سنگ‌های ساختمانی کشور شناخته شود. این واحدهای سنگبری، بیش از ۵۰ درصد سنگ‌های ساختمانی مورد نیاز کشور را تولید می‌کنند.

استان اصفهان با دارا بودن ۸۹ معدن سنگ تراورتن بالاترین تعداد معدن از این نوع سنگ را در بین استانهای کشور دارا می باشد و قرار گرفتن استان اصفهان در ناحیه مرکزی کشور و دسترسی مناسب و آسان به سایر استان‌ها، حاشیه امنیت بالا و وجود نیروهای ماهر و مدیران با سابقه درخشان را می توان از جمله مزیت ها جهت سرمایه‌گذاری در صنعت سنگ این استان نام برد.