سنگ مرمر
سنگ مرمر معروف به سنگ اونیکس (Onyx) از واژه یونانی Marmorose به معنای درخشان و شفاف نام گرفته است. در زمینشناسی، این سنگها به نام Calcite Banded شناخته میشوند و از لایههایی با بلورهای شفاف و روشن ساخته میشوند. سنگهای مرمر انواع مختلفی دارند و ویژگیها و کاربردهای گوناگونی دارند که در ادامه به آنها اشاره میکنیم. در زیر، فهرستی از انواع سنگهای مرمر موجود در بازار آورده شده است.
قبل از هر چیز، لازم به ذکر است که سنگ مرمر از سنگ مرمریت تفاوتهای قابل توجهی دارد. به عنوان مثال، سنگ مرمر نور را به خوبی عبور میدهد. همچنین به دلیل قیمت بالا و کمیابی، تحمل فشار، جذب آب، تخلخل و غیره بیشتر برای موارد دکوراتیو مناسب است. اما سنگ مرمریت در این ویژگیها تفاوت دارد و از آن به عنوان سنگ ساختمانی و مصارف دیگر استفاده میشود.
شفافیت بینظیر سنگهای مرمر به گونهای است که تصوری از دریا با موجهای خود را جلوی چشمان شما ایجاد میکند. بنابراین، استفاده از سنگ مرمر در طراحی فضاهای داخلی مانند دیوارهای لابی یا میز پیشخوان، یک فضای شیک و لوکس ایجاد خواهد کرد.
سنگ مرمر چگونه تشکیل می شود؟
سنگ مرمر در محلهایی که سنگ تراورتن استخراج میشود نیز یافت میشود زیرا سنگ تراورتن سنگی آهکی است و از دگرگونی آن تحت فشار و دمای بالا میتوان به سنگهای مرمر دست یافت. یکی از تفاوتهای مهم سنگ مرمر با دیگر سنگهای ساختمانی مانند سنگ گرانیت یا سنگ مرمریت این است که مرمر بهصورت مستقیم روی سطح زمین شکل میگیرد در حالی که سایر سنگها در عمقهای زمین بهوجود میآیند.
فرآیند تشکیل سنگ مرمر بهاین صورت است که آب به دهانه چشمه میرسد، مواد معدنی در آن رسوب میکند و پوستهای از بلورهای کلسیت را ایجاد میکند. تفاوتهای موجود در جریان آب باعث ایجاد تغییراتی در میان لایهها میشود و ناخالصیهای مختلفی را در مرمر ایجاد میکند که باعث تنوع در انواع سنگ مرمر میشود. در حالت خالص، مرمر (با ۹۹٪ کلسیت) بسیار سفید و شفاف است. اما به راحتی با سایر مواد معدنی مختلف ترکیب میشود.
در ادامه با بیان ساختار و فرآیند تشکیل سنگهای مرمر، به بررسی کاربردهای این سنگ میپردازیم.
از معایب سنگ مرمر به موارد زیر اشاره می گردد :
- جنس آن از درصد شکنندگی بالایی برخوردار است
- هزینه تهیه و تولید آن بالا بوده و از جمله گرانترین و کمیابترین سنگهای ساختمانی است.
خصوصیات و معایب سنگ مرمر
از ویژگیهای سنگ مرمر میتوان به موارد زیر اشاره کرد :
- دارای انعطاف پذیری و نرمی بالایی است.
- سنگ مرمر دارای خاصیت انتقال حرارت از درون خود بوده که به خنکی مکان کمک میکند.
- بدلیل قابلیت صیقلدهی بسیار بالا، سنگ مرمر با بازتاب نور در فضاهای لوکس و شکوهمند زیبایی فوقالعادهای را ایجاد میکند.
- طرح های موج دار سنگ مرمر میتوانند به صورت بوکمچ و فورمچ فرآوری شوند و برای طراحی داخلی فضاهای لوکس مانند دیوارهای لابی هتلهای مجلل ظاهری فوقالعاده دارند.
قیمت سنگ مرمر
با توجه به تنوع فراوان سنگ مرمر، تقریباً غیرممکن است که دو تکه سنگ مرمر دقیقاً یکسان باشند، حتی اگر از یک معدن و منطقه استخراج شده باشند. بنابراین برای سنگ مرمر، تعیین کردن یک قیمت ثابت دشوار است. اما به طور کلی عواملی که بر قیمت آن تأثیر میگذارد عبارتند از:
الگو و رنگ سنگ مرمر
قیمتهای مختلف سنگ مرمر اصفهان با یکدیگر متفاوت است. مثلاً، قیمت سنگ مرمر سفید در مقایسه با قیمت سنگ مرمر صورتی. همچنین به دلیل کمیاب بودن، قیمت سنگ مرمر آبی بیشتر از سایر انواع مرمر است.
کیفیت و دستهبندی سنگ مرمر
هر چه سنگ کیفیت بالاتری داشته باشد و یکنواختی و ناخالصی کمتری داشته باشد، در دستهبندی بالاتر قرار میگیرد و قطعاً قیمت بالاتری خواهد داشت؛ به عنوان مثال، قیمت سنگ مرمر سفید ساده با قیمت سنگ مرمر سفید با نقوش طلایی متفاوت است.
ابعاد و ضخامت
قیمت سنگ مرمر با توجه به ابعاد و ضخامتهای مختلف، متفاوت خواهد بود.
کیفیت پردازش
کیفیت فرآیند پردازش از جهت دقت در برش، کیفیت و مرغوبیت رزین اپوکسی و کیفیت ساب، از عوامل مؤثر بر قیمت تمام سنگهای ساختمانی است.
انواع سنگ مرمر
در ادامه این مطلب به معرفی انواع سنگ مرمر خواهیم پرداخت.
سنگ مرمر سفید
سنگ مرمر سفید از مشهورترین و بهترین سنگهای مرمر بوده و دارای بافت ابری سفید و رگههای طلایی میباشد. یکی از معدنهای معروف مرمر سفید در خارج از کشور، معدن سنگ مرمر سفید ایتالیا است و در داخل کشور نیز میتوان به معدن سنگ مرمر سفید قروه سنندج و ده رستم بم اشاره کرد.
سنگ مرمر صورتی
سنگ مرمر صورتی با نام سنگ لیدی مرمر نیز شناخته میشود. این سنگ که از معادن هند در خارج از کشور و از معادن نقده در آذربایجان غربی استخراج میشود دارای رنگ اصلی سفید است که هالههای چرخشی به رنگ صورتی و سبز در آن دیده میشود به گونهای که معمولاً هالههای صورتی آن بیشتر مشاهده میشود. قیمت سنگ مرمر صورتی هند بیشتر از قیمت مرمر صورتی نقده است.
سنگ مرمر سبز
یکی از متداولترین سنگهای مرمر که اغلب در مکانهای مذهبی دیده میشود، سنگ مرمر سبز است. این سنگ دارای رنگ سبز به عنوان رنگ اصلی و گاهاً رگههای سفید و طلایی است. این سنگ از معادن سنگ مرمر آب باریک آذرشهر، مرمر سبز عباسآباد جلفا، مرمر سبز توران پشت یزد و مرمر سبز بورق یزد استخراج میشود.
سنگ مرمر قرمز
رنگ پایه این سنگ مرمر قرمز از تیره تا روشن متغیر است که در آن همچنین هالههای طلایی و سفید دیده میشود. این سنگ یکی از سنگهای مجلل است که به طور اساسی برای فضاهای داخلی و تزیینی استفاده میشود. از نمونه های این سنگ مرمر در ایران، میتوان به مرمر قرمز آذرشهر اشاره کرد.
سنگ مرمر عسلی
این نوع سنگ، یک سنگ بسیار زیبا با رنگ زمینه عسلی و قهوهای روشن میباشد که در آن خطوط و رگههای زیبا به رنگهای سفید، زرد و نارنجی مشاهده میشود. همچنین این سنگ از معادن سنگ مرمر در خراسان شمالی، کرمان، اصفهان و در نزدیکی مشهد استخراج میشود.
سنگ مرمر آبی
رنگ پایه آبی و خاکستری روشن با رگههای سفید و طلایی که زیبایی آن را افزایش میدهد. از نمونه های این سنگ در ایران، میتوان به مرمر آبی ارومیه اشاره کرد. این سنگ از لوکسترین و گرانترین سنگهای مرمر شمرده میشود.
سنگ مرمر پرتغالی
این نوع سنگ، یکی دیگر از سنگهای زیبایی است که مشهورترین آنها از معدن مرمر پرتقالی در مشهد استخراج می شود. این سنگ دارای رنگ پرتقالی به همراه رگههای سفید و گاهاً قهوهای است که به صورت موجهای زیبا در سطح سنگ دیده میشوند. قیمت سنگ مرمر پرتقالی به میزانی که رنگ پایه یک دستتر و بدون عیب باشد، بیشتر است.
سنگ مرمر تراونیکس
سنگ مرمر تراونیکس در واقع یک ترکیب از سنگهای تراورتن و مرمر یا اونیکس است. همانطور که اشاره شد، مرمر زمانی به وجود میآید که سنگهای آهکی تحت فشار و حرارت زیاد قرار میگیرند و دگرگون میشوند. اگر این فرآیند دگرگونی به طور کامل انجام نشود، سنگی به نام تراونیکس به وجود میآید.
مهمترین ویژگیهای این سنگ عبارتند از :
- تخلخل طرح بیشتر نسبت به سنگ مرمر
- رگههای زیبا شبیه به سنگ تراورتن
- توانایی عبور نور از خود
با این حال، بخشهایی در این سنگ وجود دارد که خصوصیات سنگ تراورتن در آن بیشتر است و رگههای موجود در آن با رنگ برجسته نور را نمیگذارند. همچنین بخشهای شفاف آن شبیه به سنگ مرمر هستند و نور قادر به عبور است.
سنگهای مرمر از دیگر سنگهای معدنی با ویژگیها و خواص خاصی برخوردار هستند که آنها را به یکی از گرانترین و ارزشمندترین سنگها در عرصه سنگهای طبیعی تبدیل کردهاند. به همین دلیل، تشخیص سنگ مرمر اصل از تقلبی بسیار اهمیت دارد. تعدادی از ویژگیها و روشهایی برای تشخیص سنگ مرمر واقعی عبارتند از :
عبور نور
ویژگی مهمترین سنگ مرمر نسبت به دیگر سنگها، توانایی عبور نور از خود با شفافیت بسیار بالاست. این بدان معناست که سنگ مرمر واقعی باید قادر به عبور نور از خود باشد.
رگهها
سنگ مرمر دارای رگههای زیبا و مختص به خود است. این رگهها به صورت رشتهای و معمولاً به رنگ کرمی هستند. هرچند رنگهای دیگری مانند زرد، بنفش، آبی و حتی قرمز نیز ممکن است در سنگ مرمر دیده شود.
رنگ و ترکیبات
بسیاری از سنگهای مرمر ترکیبی از رنگهای مختلف را دارند. اگر رنگ سنگ نارنجی، سیاه یا فیروزهای باشد، احتمال دارد که سنگ مرمر اصلی نباشد. برعکس، سنگ مرمر معمولاً دارای ترکیب رنگی مختلفی است.
آزمایش خراش
یک آزمون ساده برای تشخیص سنگ مرمر اصلی این است که یک نقطه از سنگ را که در دید نیست خراشیده و بررسی کنید. اگر سنگ خراش پیدا کند، احتمالاً سنگ مرمر اصلی است. اگر خراشی پدید نیامد، احتمالاً سنگ دیگری است که به شکلی به رنگ و ظاهر سنگ مرمر تغییر داده شده است.
کاربرد سنگ مرمر
سنگ مرمر به دلیل توانایی عبور نور و کمیاب بودن، بیشتر در فضاهای لوکس مانند لابی هتل یا میز پذیرایی در ساختمانهای بزرگ مورد استفاده قرار میگیرد. علاوه بر این، از دیگر کاربردهای این سنگ میتوان به مصنوعات سنگی مانند مجسمهسازی، دیوارهای لابی، و کف ساختمانهای لوکس اشاره کرد. همچنین از سنگ مرمر سبز در حرم امامان معصوم، بهره گرفته شده است.
به طور کلی، فضاهایی که میتوان از این سنگ استفاده کرد عبارتند از:
- سنگ مرمر در کف حیاط، راه پلهها، لابی، دیوارهای داخلی و ستونها
- سنگ مرمر در کف خانه، کانتر و میز پذیرایی (رومیزی گرد)
- سنگ مرمر در نیمکت و مجسمههای سنگی
- سنگ مرمر در قاب عکس و قاب آسانسور
- سنگ مرمر در شومینه و گلدان
سوالات متداول
سنگ مرمر و مرمریت از لحاظ قیمت با یکدیگر متفاوت هستند. مرمر یکی از گرانترین سنگهای ساختمانی است و توانایی عبور نور را دارد، در حالی که مرمریت این ویژگی را در کمترین ضخامت ندارد.
سنگ مرمر از جمله سنگهای نرمتر ساختمانی است که دارای کوپهای کوچکی است و قادر به عبور نور است. همچنین از گرانترین انواع سنگها است.
سنگ مرمر در انواع مختلفی از جمله سفید، صورتی، سبز، قرمز، عسلی و آبی یافت میشود.
معادن سنگ مرمر در مناطق مختلف ایران واقع شدهاند، از جمله سنندج، آذرشهر، یزد، نقده، خراسان شمالی، اصفهان، کرمان، کاشمر و ارومیه.
با توجه به قیمت بالای سنگ مرمر و کمیاب بودن آن، معمولاً به صورت صیقلی پرداخت میشود. اما در صورت تمایل، میتوان از فرچههای نرمتر استفاده کرد.
سنگ مرمر بهطور معمول در مکانهای لوکس و ویژه مانند نمای داخلی، میز پیشخوان، پله و کف مورد استفاده قرار میگیرد. این سنگ به دلیل قیمت بالا و کمیاب بودن برای استفادههای ویژه ترجیح داده میشود.